Pół miliona Polaków służyło podczas II wojny światowej w Wehrmachcie, co najmniej 200 tys. z nich poległo walcząc za III Rzeszę - ocenia Ryszard Kaczmarek w książce "Polacy w Wehrmachcie", która właśnie trafiła do księgarń. "Wypowiedź Jacka Kurskiego o dziadku z Wehrmachtu wywołała przed trzema laty wstrząs na polskiej scenie politycznej, ale sprawiła też, że służba Polaków w armii III Rzeszy nie jest już tematem tabu" - ocenił Kaczmarek.

Powodem, dla którego Polacy wstępowali do wojsk III Rzeszy, był najczęściej obowiązek wynikający z podpisania Volkslisty. Często nie zależało to od poczucia przynależności narodowej danej osoby. Na przykład na Górnym Śląsku obowiązywał przymus wypełnienia ankiety, która była podstawą Volkslisty - były w niej pytania dotyczące rodziny, uczęszczania do niemieckiej szkoły
, działalności w polskich organizacjach przed wojną. Tak wypełniony kwestionariusz trafiał do niemieckiego urzędnika i to on klasyfikował daną osobę do określonej grupy Volkslisty. Początkowo tylko osoby z dwóch pierwszych grup Volkslisty, a od 1942 roku również z grupy trzeciej, stawali się automatycznie obywatelami niemieckimi, z czego wynikał obowiązek służby wojskowej. W przypadku odmowy osoba taka mogła zostać oskarżona o dezercję i skazana na karę śmierci, represjom również podlegała jego rodzina.

victoria pisze:Historia hołubi, gani i rozlicza, ale pozostaje historią

„Dzieci Wehrmachtu” to dokumentalna opowieść o ludziach, którzy żyją w Polsce, ale ich ojcowie podczas II wojny światowej służyli w niemieckiej armii. Polaków wywodzących się ze Śląska, którzy walczyli w niemieckich mundurach, mogło być nawet 300 tysięcy.

- Była jakaś taka dziwna zmowa milczenia, że o tym się nie mówiło – opowiada Alojzy Lysko, główny bohater filmu. – Jedynie mówiło się gdzieś tam w domu, ale publicznie, broń Boże, żeby ktoś demonstrował pamięć o naszych ojcach.

Alojzy Lysko mieszka na Górnym Śląsku we wsi Bojszowy. Podczas II wojny światowej Ślązaków wcielano do Wehrmachtu, ponieważ byli wpisani na Volkslistę. Profesor Ryszard Kaczmarek z Uniwersytetu Śląskiego tłumaczy:

- Nie było się Volskdeutschem z wyboru, chcę być czy nie chcę być, tak jak w Generalnym Gubernatorstwie. Tylko było się Volksdeutschem z decyzji niemieckiego urzędnika. Ostateczna liczba urzędowo zapisanych na Volkslistę szokuje. Według obliczeń historyka, na dawnym pruskim Śląsku w początkach 1944 roku na Volkslistę wpisano aż 90 proc. ludności. Spośród tych ludzi każdy mężczyzna w wieku poborowym mógł zostać powołany do Wehrmachtu.

Wielu z nich walczyło na froncie wschodnim. Inni - na Zachodzie. Niektórym z nich udało się przedostać przez linię frontu do polskiego wojska. Ale niekiedy musieli walczyć przeciw sobie, walczyli przeciw swoim braciom. Tak było podczas bitwy o Monte Cassino. Polacy wywodzący się ze Śląska leżą na żołnierskich cmentarzach pod Monte Cassino i wśród aliantów, i wśród Niemców. Ojciec Alojzego Lysko zginął na Ukrainie. Alojzy Lysko wyruszył z filmowcami na wschód szukać grobu ojca. Odnajdują grób na ośnieżonym ukraińskim polu.